Czy łatwo zabić człowieka z pistoletu?

          Sceny z bronią występują w wielu filmach akcji, więc większość z nas pewnie kojarzy, jak to wygląda. Pistolet w czyjejś ręce, pociągnięcie za spust. Pada strzał, pocisk w chmurze ognia wylatuje z lufy i jeśli wystrzelony celnie, trafia w ciało. Co się jednak dokładnie dzieje? Jak ciało reaguje na kontakt z kulą i czy zawsze wygląda to tak samo?

          Zacznijmy od początku. Mówiąc najogólniej, broń palna miota pociski używając energii powstałej ze spalenia ładunku miotającego. Tym ładunkiem może być np. proch czarny lub proch bezdymny. Nadaje to kuli energię kinetyczną, która po trafieniu w cel jest wytracona, rozchodząc się w postaci fali uderzeniowej. Na wlocie powstaje rana penetrująca, a wewnątrz tzw. jama kawitacyjna. To jej rozmiar bezpośrednio wpływa na stopień zniszczenia okolicznych tkanek, a zależy on od kilku czynników, tzn.:

•   przede wszystkim właśnie energii kinetycznej pocisku, jego gęstości i rozmiaru
•   rodzaju napotkanych tkanek
•  fragmentacji pocisku po trafieniu

Na obrazku poniżej widać tor pocisku, utworzoną jamę kawitacyjną (kolor czerwony) i jamę tymczasową(kolor beżowy) , która pojawia się na ułamek sekundy w momencie trafienia, uszkadzając okoliczne tkanki.

Źródło

           Co się dzieje dalej? Następuje nagłe sprężenie, a potem zassanie okolicznych tkanek, które ulegają rozerwaniu.  W przypadku gdy pocisk trafi w duże naczynia lub serce, efektem jest niemal natychmiastowa śmierć. Jeśli gdzie indziej, człowiek ma szanse na przeżycie, mniejsze lub większe.

          Niemal natychmiast zaczyna się, zwykle obfite, krwawienie. Wskutek tego, dramatycznie spada ciśnienie krwi, co może prowadzić do tzw. wstrząsu hipowolemicznego. Jest to stan, w którym krwi jest w organizmie po prostu za mało i do tkanek dociera za mało tlenu, a stąd już prosta droga do niewydolności wielonarządowej.  Dość złowrogo to brzmi, jednak nie zawsze do tego dochodzi. Organizm potrafi się przed tym bronić - następuje wyrzut adrenaliny i noradrenaliny, które powodują skurcz naczyń i podwyższenie ciśnienia. Najważniejsze narządy dostają priorytet w dostawach tlenu - to tzw. centralizacja krążenia.  Oczywiście wszystko to dzieje się w ograniczonym zakresie i dalszy brak poprawy prowadzi do śmierci.

          Wróćmy jednak do samego miejsca trafienia. Jeśli pocisk miał wystarczającą energię iprzeszedł na wylot, to po drugiej stronie powstanie rana wylotowa, zwykle większa od wlotowej. 

Zarówno jama, powstająca po trafieniu, jak i najbliższa jej okolica to obszar zniszczenia tkanek. Zależnie od narządu i części ciała, wywołuje różne skutki.

          Strzał w głowę w 2/3 przypadków kończy się śmiercią jeszcze przed przyjazdem do szpitala.  Relatywnie rzadko dochodzi do poważnych natychmiastowych uszkodzeń mózgu, a prawie zawsze do jego stłuczenia, krwotoku wewnątrzczaszkowego.

Otwór wylotowy pocisku po postrzale w głowę. Źródło - wikipedia

          Jeśli pocisk trafił w twarz, może nastąpić krwotok do dróg oddechowych który bardzo często kończy się śmiercią, jeśli nie zostanie udzielona szybka pomoc.

Wg statystyk, około 10% postrzałów  w klatkę piersiową ma skutek śmiertelny. Dużo zależy od miejsca trafienia. Uszkodzenie serca czy aorty prowadzi do natychmiastowej śmierci. 

Źródło - wikipedia

          Gdy pocisk trafi w płuca, już niekoniecznie. Może dojść do zapadnięcia się narządu, krwotoku lub odmy. Po drodze są jeszcze żebra, które mogą być źródłem odłamków i dodatkowych uszkodzeń tkanek.

          W jamie brzusznej znajduje się wiele doskonale ukrwionych narządów, więc bardzo często dochodzi do krwotoku który zagraża życiu. Najbardziej wrażliwym organem jest wątroba, ze względu na spory rozmiar, dużą ilość krwi i naczyń. Jej uszkodzenie może bardzo szybko doprowadzić do wstrząsu krwotocznego. W ciężkich przypadkach lekarz musi usunąć jej zniszczoną część lub może nawet być potrzebna transplantacja. Postrzały w jelita, nerki, śledzionę lub trzustkę rzadziej niż w przypadku wątroby kończą się poważnymi krwotokami. Statystycznie, większość przypadków trafienia w brzuch nie kończy się śmiercią, ale wymaga szybkiej diagnozy i efektywnego leczenia. 

Strzałki wskazują powiększoną, stłuczoną i otoczoną krwią nerkę, obraz z tomografii. Źródło - wikipedia

           Jak widać powyżej, postrzelenie z pistoletu nie musi od razu oznaczać śmierci. Medycyna poszła mocno do przodu od czasów np. XVII w., gdy do ran wlewano wrzący olej, a operacje odbywały się w niesterylnych warunkach. Dzisiaj pacjent natychmiast trafia do szpitala, gdzie może być poddany badaniom, przede wszystkim RTG. Transfuzje krwi uzupełniają jej braki, dożylne leki mogą podnieść ciśnienie.  Gdy ofiara postrzału trafi na stół operacyjny, lekarze mogą zająć się raną, usunąć zniszczone tkanki oraz ciało obce jakim jest kula.

          Nagła śmierć po strzale z pistoletu zdarza się jeśli pocisk trafi np. w serce, duże naczynia lub ośrodek oddechowy układu nerwowego. Jednak nawet w przypadku kuli w sercu(w przeciwieństwie do trafienia mózgu), zwykle mija dopiero 10-15 sekund zanim zniknie świadomość i ten krótki czas może wystarczyć na np. przemyślenie swojej niekomfortowej sytuacji lub oddanie strzału z własnej broni :) Co więcej, jeśli strzały ominęły te najważniejsze narządy, człowiek jeszcze przez znaczący czas może być zdolny do np. ucieczki lub rzucenia się w kierunku przeciwnika. W takich sytuacjach, gdy następuje wyrzut adrenaliny do krwi, człowiek może nawet nie poczuć bólu i nie mieć świadomości, że właśnie dostał kulą w brzuch.  Dlatego w przypadku gdy policjant czuje zagrożenie ze strony osoby z nożem i zdecyduje się strzelać, zwykle nie poprzestaje na jednym pocisku lub dwóch, a raczej dla pewności naciska spust przynajmniej 5-6 razy, nieraz nawet częściej.

Sytuacja z sierpnia 2014, w mieście St. Louis w U.S.A.

Akcja od 0:55 (18+)

I coś z naszego rodzimego kraju, Gorzowiec Wielkopolski, lipiec 2014

Akcja od 0:25 (18+)

          Na koniec kilka słów o pierwszej pomocy. Co zrobić, jeśli ktoś został postrzelony z pistoletu? Przede wszystkim – nie panikować. Oceniamy stan poszkodowanego. W przypadku braku oddechu  przechodzimy do resuscytacji krążeniowo –oddechowej . Jeśli oddycha, trzeba zaopatrzyć ranę postrzałową, najlepiej bawełnianym opatrunkiem. Jeśli krwawi z kończyny, zaciskamy opaskę mocno powyżej rany. W międzyczasie prosimy kogoś o telefon na pogotowie, a nieprzytomną postrzeloną osobę układamy w pozycji bocznej ustalonej. To tak w dużym skrócie, dla dalszych szczegółów  można zajrzeć do wyszukiwarki ;)

To by było na tyle, dziękuję za przeczytanie i zapraszam do udzielania się w komentarzach. :)

 Źródła:

https://en.wikipedia.org/wiki/Terminal_ballistics

https://en.wikipedia.org/wiki/Ballistic_trauma

http://www.zdrowemiasto.pl/i/7/ortopedia/ortopeda-postepowanie-w-ranach-postarzalowych,2283.html#.VcEqpbVSgnJ

http://pierwsza-pomoc.wieszjak.polki.pl/urazy-i-zlamania/292669,2,Jak-opatrzyc-rane-postrzalowa.html 

http://kotaku.com/5798102/giz-explains-what-happens-when-you-get-shot-in-the-head

http://www.dsk.lublin.pl/PTCD/09-2005/05.pdf